Nasz CHALLENGE polega na tym, że nominujemy się wzajemnie do dzielenia się tym, co nas inspiruje.
Najlepsze chwile w naszym życiu to nie czas pasywności, przyjmowania, relaksu… Najlepsze chwile pojawiają się wówczas, gdy ciało lub umysł człowieka są rozciągnięte do granic w dobrowolnym wysiłku osiągnięcia czegoś trudnego i wartościowego – M. Csikszentmihalyi (1990).
Droga do szczęścia nie leży w bezmyślnym hedonizmie, ale w świadomym wyzwaniu – C. Tavris (1990).
Psychologia optymalnego doświadczenia
Prezydent Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego Martin Seligman ogłosił wiek XXI epoką psychologii pozytywnej. Proponuje ona odpowiedzi na pytania typu:
- Co sprawia, że warto żyć?
- Czy szczęście człowieka zależy od zamożności, poziomu wykształcenia, pozycji społecznej, zawodu?
- Czy przyjemność można utożsamiać z radością albo ze szczęściem?
Znawca ludzkiego szczęścia Mihaly Csikszentmihalyi, autor obszernych badań zrealizowanych na grupie ośmiu tysięcy osób, m.in. zakonników, himalaistów, pasterzy Navajo, przedstawił autorską teorię flow (doświadczenia przepływu), nazwaną także psychologią optymalnego doświadczenia.
Flow to emocjonalny stan „kiedy człowiek jest tak pogrążony w swoim zajęciu, że nic innego nie ma znaczenia” (Csikszentmihalyi, 2005). Osiąga się wówczas najwyższą efektywność i jakość pracy, co daje poczucie największego szczęścia oraz prowadzi do mentalnego rozwoju. Stąd stan flow jest opisywany m.in. za pomocą takich określeń jak: unoszenie się jak na wietrze/wodzie/fali, uskrzydlenie, lekkość/jasność umysłu, koncentracja precyzyjna jak laser, czynności wykonywane płynnie i bez wysiłku jak w transie lub ekstazie, pochłonięcie przez pracę, zatracenie w działaniu, zaabsorbowanie, utrata poczucia czasu lub poczucie galopującego czasu, wena twórcza, olśnienie, przebłysk geniuszu, twórcze uniesienie, szczytowa kreatywność, całkowita pewność siebie wynikająca z braku wahania i wątpliwości, natchnienie, zachwyt, ekscytacja, euforia, radość, satysfakcja, poczucie sensu i wewnętrznego spokoju.
Analizując relacje respondentów, którzy deklarowali, że lubią swoją pracę, M. Csikszentmihalyi zidentyfikował oznaki wskazujące na to, iż dana osoba znajduje się w stanie flow. Posiadając wiedzę o zasadach rządzących modelem flow można w dowolnej chwili wejść w kanał flow (ang. flow channel) dyskontując związane z tym korzyści, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.
Zachęcam do zapoznania się z bogatą literaturą na temat psychologicznej teorii flow.
B.Z.
Przywoływane i polecane pozycje literatury
- Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experience. Harper and Row: New York.
- Csikszentmihalyi, M. (2005). Przepływ. Psychologia optymalnego doświadczenia. Biblioteka moderatora: Taszów.
- Tavris, C. (1990). Contentment is hard work. The New York Times, March 18.
